|
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Birimi (FSMH), akademisyenlere, öğrencilere ve bölgedeki sanayicilere FSMH kapsamında farkındalık oluşturmak ve FSMH ile ilgili danışmanlık ve sözleşme yönetimi konularında destek vermek amacıyla 21 Haziran 2019 tarihinde SAMÜ-TTO bünyesinde kurulmuş bir birimdir. Ayrıca üniversitemiz ile Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRK PATENT) arasında 19.04.2020 tarihinde imzalanan protokolle birlikte SAMÜ-TTO içerisinde TÜRK PATENT Bilgi ve Doküman Birimi hayata geçirilmiştir.
SAMÜ-TTO FSMH birimi başlıca şu hizmetlerde bulunmaktadır:
- FSMH konularında farkındalığının oluşturulması için eğitimler ve bilgi günleri düzenlenmek.
- Buluş bildirimlerinin alınarak değerlendirilmesi, başvuru süreç takibi, gerekli raporlamaların yapılması, sözleşme yönetimi ve lisanslama hizmetleri konularında da teknik destek vermek.
- Buluşlar için ticarileştirme faaliyetleri kapsamında pazar araştırması, patent ve faydalı model değerlemesi gibi hizmetler sunmak.
- Akademisyenlerin sanayi ile geliştirdiği ortak projelerin sözleşmeleri, genel işbirliği protokolleri kapsamında FSMH konuları ile ilgili hukuk departmanıyla birlikte hizmet vermek.
FSMH süreçleri hakkında “SIKÇA SORULAN SORULAR” ve yanıtları
Buluş teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin, teknik özelliği olan fikir ürünüdür. Aynı teknik problemin her farklı çözümü farklı bir buluştur.
Patent, bir kişi ya da gruba fikrî mülkiyetinde olan bir şeyi üretme, satma, ithal etme ve kullandırma haklarını 20 yıl süreyle sağlayan yasal izindir. Teknolojinin her alanındaki buluşlara yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilir. Patent koruması elde edebilmek için buluşla ilgili teknik bilginin patent başvurusunda kamuya açılmış olması gerekmektedir. Patent, ticarileştirilebilir.
Kısa Patent olarakta adlandırılan, sanayide yeni teknik gelişmelere verilen münhasır haktır. Patent ile aynı kanuni haklara sahiptir. Koruma süresi 10 yıldır. Kimyasal maddeler ve usuller hariç patente konu olabilecek teknik gelişmeye sahip bütün ürünler için kullanılan ifadedir. Özellikle, geliştirmiş oldukları yeni ürünler için daha az maliyetle koruma elde etmek isteyen buluş sahipleri tarafından tercih edilmektedir.
Buluş niteliğinde sayılmadığı için patent verilemeyecek konular nelerdir?
Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler, Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler, Bilgisayar programları, Estetik niteliği bulunan mahsüller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri, Bilginin sunumu.
Patentin koruma süresi nedir?
Patent için koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 20 yıl, faydalı model için 10 yıldır. Bu süreler uzatılamaz.
Patent başvuru süresinden önce buluş yayının yapılması durumunda izlenilecek yol nedir?
Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önceki 12 aylık sürede buluşun açıklanması hoşgörü süresi olarak adlandırılmaktadır. Desteklenmesi istenen buluşun yayınının yapılmasından önce SAMÜ-TTO uzmanlarının bilgilendirilmesi gerekmektedir. Hoşgörü süresi her ülke için geçerli bir imtiyaz değildir.
Patentlenebilirlik kriterleri nelerdir?
Patentlenebilirlik kriterleri yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirliktir. Yenilik: Buluşun dünya çapında daha önce var olmaması yani tekniğin bilinen durumuna dahil olmaması anlamına gelir. Tekniğin bilinen durumu ise patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde erişilebilir (yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım vb. yolla açıklanan) her türlü bilgi anlamına gelmektedir. Patentten farklı olarak faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz. Buluş Basamağı: Buluşun, ilgili olduğu teknik alanda uzman bir kişi tarafından tekniğin bilinen durumundan aşikâr bir şekilde çıkarılamayacak nitelikte olması anlamına gelmektedir. Sanayiye Uygulanabilirlik: Buluşun tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir, uygulanabilir veya kullanılabilir nitelikte olması anlamına gelir.
Patent ön araştırması nedir?
Patent ön araştırması; Bir buluş iddiası ile karşılaştırmak için, önceki patent başvurusu ve/veya patent metinlerini; Yeni üretilecek bir ürünün patentle korunan bir buluşla çakışıp çakışmadığını; Rakiplerin patent başvuruları veya aldıkları patentlerini; saptamak ve Patent başvurusunu hazırlamaya başlamadan önce buluş ile ilgili teknik alanda önceki tekniği öğrenmek için yapılan zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan bir ön çalışmadır. Patent araştırması çoğunlukla aranan konuya ilişkin anahtar sözcüklerle, IPC (International Patent Classification) veya ECLA (European Classification) koduyla yapılmaktadır. Ayrıca patent/başvuru sahibi, buluşçu bilgisine göre de araştırma yapılabilmektedir.
Destek verilecek buluşlar nasıl seçilmektedir?
Akademisyenlerimizden buluş bildirimleri alındıktan sonra ilk aşamada SAMÜ-TTO FSMH birimi uzmanları tarafından incelenmekte ve daha sonrasında koruma kriterlerini sağladığı ve ticarileşme potansiyeli olduğu düşünülen buluşlar çalışmış olduğumuz patent ofisine ön araştırması yapılması için gönderilmektedir. Akademisyenlerimizden gelen buluş bildirim formları ve patent ofisinin ön araştırma raporu FSMHK'ya sunulmaktadır. Kuruldan çıkan sonuç olumlu olursa buluşların patent süreci SAMÜ-TTO FSMH birimi üzerinden gerçekleştirilmektedir.
Patent başvuru işlemlerinin maliyeti kim tarafından karşılanmaktadır?
Üniversite Yönetim Kurulu ve FMSHK tarafından patent başvurusunun yapılmasına karar verilen buluşların patent başvuru işlem ücretleri SAMÜ-TTO tarafından karşılanacaktır. Fakat buluş sahibi maliyetleri kendisi ödemeyi talep etmesi durumunda buluş sahibi tarafından karşılanabilir.
Patent hakkı ne zaman sonlanır?
Koruma süresinin bitmesi, Patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi, Yıllık ücretlerin ve ek ücretlerin öngörülen sürelerde ödenmemesi durumlarında sonlanır. Patent hakkı sona eren buluş, o andan itibaren topluma mal olur. Buluş, tüm haklarını kaybederek kopyalanabilir ve bir başkası tarafından kullanılabilir.
Patent hakkı devredilebilir mi?
Patent üzerindeki hakların patent sahibi tarafından yapılan bir irade beyanı ile bir başka kişi ya da kişilere devredilebilir.
Rüçhan, önceden kaynaklanmış bir hak nedeniyle sıralamada öne geçme (öncelik elde etme) hakkıdır. Karşılıklılık ilkesinden doğan haklar dışında, Paris Sözleşmesi’ne veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması’na taraf ülkelerin herhangi birinden yapılan fikrî mülkiyete konu her türlü başvuru için sözleşmeye taraf başka bir ülkede de uluslararası koruma talebinde bulunulması halinde, tüm taraf ülkelerde korumanın başlatılma tarihi ilk yapılan başvuru tarihi kabul edilir.
Patent ve faydalı model başvurularına konu olan buluşun ve endüstriyel tasarım başvurularına konu olan ürünün tüm hatlarını içeren özelliklerinin tarif edildiği dokümandır.
Patent başvurusu yapmak belge almak için yeterli midir?
Hayır. Patent başvurusu yapıldıktan sonra, TPE tarafından kayıt edilir. Daha sonra sırasıyla aşağıdakiler yapılır: Şekli şartlar açısından incelenir. Alındı ve şekli şartlara uygunluk bildirilir. 12. ayda yıllık ücret ödenir. En geç 15. ayda araştırma talep edilir. Başvuru 18. ayda yayınlanır. Araştırma raporu düzenlenir ve yayınlanır. İncelemeli/İncelemesiz sistem tercih edilir. İnceleme talep edilir ve TPE tarafından İnceleme Raporu düzenlenir. Patent verilir.
Patentin alınması ne kadar sürmektedir?
Patent başvurusu sonrası talep edilen araştırma raporunun temini, tekrarlanan inceleme talep sayısı ve inceleme rapor(larına) karşı iletilecek görüşe bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, başvurudan belge alım aşamasına kadar geçecek süreç üç ila dört yıllık bir zamana yayılmaktadır. Başvuru sahibi tarafından incelemesiz patent verilmesinin tercihi halinde belirtilen süre kısalmaktadır.
Başvuru yapıldıktan sonra mı belge aldıktan sonra mı koruma başlar?
Koruma, başvurunun TPE’ye sunulduğu tarihten başlamaktadır.
Başvuru yapılmadan ürünümü satmaya başlayabilir miyim?
Bir buluşa konu ürünün, başvurusu yapılmadan satılmaya başlanması, doğabilecek hak kayıplarından ötürü önerilmemektedir. Başvuru yapıldıktan sonra buluş konusu ürün satılabilir.
Türkiye’deki bir patent/faydalı model belgesi başvurusu diğer ülkelerde de geçerli olur mu?
Hayır. Patent veya Faydalı Model Belgesi başvurularından doğan haklar başvurunun yapıldığı/geçerliliğin sağlandığı ülke ile sınırlıdır. Korumanın talep edildiği ülkelerde tek tek veya bölgesel veya uluslararası başvuru sistemleri uyarınca başvuru yapmak gerekmektedir.
Faydalı model belgesi yurtdışında yapılacak patent başvurusu için rüçhan gösterilebilir mi?
Evet. Bir ülkede yapılan bir Faydalı Model Belgesi başvurusu kaynak gösterilerek ve on iki aylık rüçhan hakkı süresinde diğer bir ülkede patent başvurusu yapılabilir. Ayrıca yapılan bir patent başvurusu kaynak gösterilerek ve on iki aylık rüçhan hakkı süresinde diğer bir ülkede faydalı model başvurusu yapılabilir. Başvuru yapılan ülkenin mevzuatı uyarınca talep edilen kriterlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.
|
